แซฮวยทึ่ง ตราเป่ยจิน

แซฮวยทึง ตราเป่ยจิน (ชุดบำรุงหลังคลอด)

ในระหว่างการตั้งครรภ์จนคลอดนั้น ร่างกายของแม่จะสูญเสียสารอาหารและเลือด ซึ่งในทางการแพทย์จีนนั้นถือเป็นการ “เสียชี่” ดังนั้นในระยะหลังคลอด จึงเป็นช่วงเวลาที่คุณแม่จำเป็นต้องปรับสภาพร่างกายให้แข็งแรง เพื่อให้ร่างกายพร้อมที่จะให้นมและเลี้ยงดูลูกต่อไป โดยช่วงสัปดาห์แรกเน้นที่ พักผ่อนให้มาก และแนะนำให้ใช้ยาขับคาวปลา
.
มีตำรับสำหรับสตรีหลังคลอดอยู่ตำรับหนึ่ง ชื่อว่า เซิงฮว่าทัง (生化汤) หรือที่บ้านเรารู้จักกันในสำเนียงแต่จิ๋ว ว่า แชฮวยทึง หรือ แซฮั่วทึง
.
แซฮวยทึงเป็นตำรับยาบำรุงโบราณ คนจีนนิยมใช้กันมาต่อเนื่องยาวนาน โดยใช้สำหรับสตรีที่เพิ่งคลอดบุตร เพื่อช่วยขับน้ำคาว บำรุงเลือด บำรุงมดลูก ตำรับนี้มีจุดเด่นอยู่ที่การขับไล่ “ลม” และ “ความเย็น” ที่รุกรานเข้าสู่มดลูกของหญิง ซึ่งทั้งสองอย่างนั้นเป็นสาเหตุให้เลือดติดขัดไหลเวียนไม่สะดวก และทำให้เกิดการคั่งค้างของน้ำคาวปลา ที่อาจจะส่งผลให้เกิดการปวดท้อง หรือประจำเดือนเป็นลิ่มเป็นก้อน
.
ตำรับแซฮวทึง ปะะกอบจากสมุนไพร 7 ชนิด เน้นเรื่องของการขับน้ำคาวปลา และ บำรุงเลือด บำรุงมดลูก สำหรับน้ำคาวปลานั้น ทางแพทย์แผนจีนมีความเชื่อว่า ถ้าหากไม่ขับน้ำคาวปลา ก็อาจส่งผลให้ร่างกายอ่อนแอ และเกิดอาการผิดปกติต่างๆได้ง่ายในภายหน้าเมื่ออายุมากขึ้น (ในวัยทอง) อาการดังกล่าวคือ ปวดเวียนศีรษะ ปวดหลังปวดเอว ประจำเดือนมาไม่ปกติ ตกขาวมาก หน้าเป็นฝ้า ผมร่วง มือเท้าเย็น เป็นต้น

.
ตำรับนี้ประกอบด้วยสมุนไพรดังนี้
*************************
1. อั่งฮวย หรือ หงฮวา (红花) บ้านเราเรียกดอยคำฝอย ช่วยบำรุงโลหิต ขับเลือด ช่วยให้ประจำเดือนมาเป็นปกติ บรรเทาอาการปวด เหมาะสำหรับสตรีที่ประจำเดือนไม่มาตามปกติ ปวดท้องขณะมีประจำเดือน ปวดท้องหลังคลอดเนื่องจากมีเลือดคั่ง

2. ตังกุย (当归) ช่วยกระตุ้นการหดตัวของกล้ามเนื้อมดลูก(การบีบตัวของมดลูก) ช่วยขับน้ำคาวปลา ให้มดลูกเข้าอู่ บำรุงโลหิต ให้ประจำเดือนมาปกติ บรรเทาอาการปวดเมื่อยตามร่างกาย

3. ขิงหมกไฟ หรือ เผาเจียง (炮姜) คุณสมบัติร้อน สามารถอุ่นเส้นลมปราณ หยุด เลือด ทะลวงหัวใจ เสริมหยาง สมุนไพรที่ช่วยเรื่องการขับลม แก้ท้องอืด จุดเสียด แน่นท้อง คลื่นไส้ อาเจียน ออกฤทธิ์การกระตุ้นบีบตัวของกระเพาะและลำไส้

4. ถ่อยิ้ง หรือ เถาเหริน (桃仁) กระจายเลือด แก้ฟกช้ำ ช่วยให้เลือดและลมปราณไหลเวียนดี หล่อลื่นลำไส้ ช่วยระบาย

5. ชวงเกียง หรือ ชวนเซียง (川芎) ช่วยให้เลือดลมไหลเวียนดี กระจายเลือด แก้ฟกช้ำ แก้ปวด บรรเทาอาการประจำเดือนมาไม่ปกติ ปวดหัว ปวดเมื่อยตามร่างกาย

6. จี่กำเช่า หรือ ชะเอมผัด (炙甘草) ช่วยแก้อาการปวดท้อง ช่วยเสริมชี่ ทำให้การเต้นของชีพจรมีแรงและกลับคืนสภาพปกติ รักษาชี่ของหัวใจพร่อง ช่วยบำรุงม้ามและกระเพาะอาหาร

7. เอี๊ยะบ่อเช่า หรือ อี้หมูเฉา (益母草) กระชับช่องคลอดภายในสตรี ช่วยให้ความอบอุ่นแก่ร่างกาย ลดอาการมือเท้าเย็น ดูแลอาการมดลูกต่ำ มดลูกโต มดลูกบางหรือปวดหน่วงมดลูก ช่วยลดอาการระดูขาว
.
.
วิธีต้ม
******
1. ล้างสมุนไพรให้สะอาด ใส่สมุนไพรลงในหม้อ เทน้ำจนท่วมยา หรือประมาณ 600 ซีซี แล้วใช้ไฟแรงต้มจนเดือด

2. เมื่อเดือดแล้ว ลดไฟเป็นไฟกลาง ต้มเคี่ยวจนเหลือน้ำยาประมาณเกือบแก้ว หรือ 200 ซีซี ดื่มขณะยังอุ่น

3. กากยาที่เหลือใช้ต้มอีกรอบได้ โดยยาห่อหนึ่งจะต้มได้ 2 ครั้งเพื่อรับประทานหนึ่งวัน
.

.
วิธีรับประทาน
***********
หลังคลอดธรรมชาติหรือผ่าคลอดหนึ่งวัน (วันรุ่งขึ้นหลังจากคลอด) สามารถเริ่มรับประทานได้เลย โดยรับประทาน ต่อเนื่อง 5-7 ชุด ทานวันละ 1 ชุด (แบ่งทานช้า-เย็น ก่อนอาหาร)
.
.
ข้อห้าม/ข้อควรระวัง
*************
1. ห้ามใช้ในหญิงตั้งครรภ์
2. กรณีตกเลือดหลังคลอด ห้ามรับประทาน
3. ผู้ที่มีโรคประจำตัวเกี่ยวกับเลือดแข็งตัวช้า ควรระมัดระวังในการรับประทาน
.
สิ่งสำคัญอีกประการหนึ่งคือการเลือกใช้สมุนไพรที่มีคุณภาพดีและสะอาดปลอดภัยจริงๆ เพราะถ้าใช้วัตถุดิบไม่ได้คุณภาพแล้ว นอกจากร่างกายไม่ดีขึ้น อาจส่งผลกระทบต่อคุณแม่และลูกน้อยได้